Alles over de glashistorie en de verschillen tussen glas en kristalglas.
In onze uitgebreide collectie van Kristalglas.nl vindt u zowel glas als kristalglas producten van hoge kwaliteit. Hieronder leest u alles over de verschillen en het verleden van het glas en de kristalglas productie.
Glas kan vrijwel in alle vormen kan worden geproduceerd. Het kan doorzichtig of ondoorzichtig zijn blank of in een kleurtje.
1. Verschillende soorten gebruik van glas
Glas zien we veel gebruikt in onze dagelijkse omgeving:
- Glas als verpakking. Bijvoorbeeld: potjes en flessen voor de levensmiddelenindustrie
- Vensterglas of spiegelglas ook wel vlakglas genoemd. Bijvoorbeeld voor spiegels en ramen
- laboratorium glas dit kan tot hoge temperaturen verhit worden zonder dat het smelt. Bijvoorbeeld: reageerbuisjes en potten uit de scheikunde les
- Gebruiksglas gebruiksvoorwerpen zoals: vazen, glazen, en borden.
- Decoratieve voorwerpen: Bijvoorbeeld: Kunstvoorwerpen, siervazen en glazenobjecten
2. Indeling naar samenstelling
Naast dit gebruiksglas, zien we ook glas van een betere kwaliteit met een grote esthetische waarde. In het verleden zijn hiervan heel veel voorbeelden te vinden. Glas is voor veel mensen een favoriet verzamelobject.
Ook wordt er veel glaswerk verkocht voor het decoreren van de woning.2 soorten (kwaliteiten) glas zijn van belang:
2.2.1 Natronglas:
Gewoon glas, wat het meest wordt toegepast. Het wordt gebruikt voor de automatische en ambachtelijke fabricage van:
- Holglas (bijv. flessen)
- Vlakglas (venster, spiegels)
Grondstoffen voor natronglas zijn:
- Kwartszand
- Kalk
- Soda
Ze laten dit mengsel in een kuip of bekken-ovens, bestaande uit één of meer vuurvaste potten, smelten bij een temperatuur van ongeveer 1400 graden Celsius. Van deze stroopachtige substantie kunnen ze dan glazen voorwerpen blazen of persen.
2.2.2 Kristalglas (loodglas, kristal)
Kristalglas is een product dat in de regel minder voorkomt. Het wordt veel gebruikt voor de fabricage van wijnglazen, karaffen, vazen, schalen en veel meer
Kristal is van oudsher een luxeartikel.
Omdat kristal langzamer stolt dan glas is het duurder. Het kost meer tijd om het te vervaardigen.
De grondstoffen voor kristalglas:
- Zand
- Soda
- Lood
Door toevoeging van glasscherven krijgt men tijdens de smelting van de grondstoffen een betere menging en een snellere smelting. Chemicaliën worden dan toegevoegd om organische verontreiniging te laten verdwijnen en om gewenste kleuren te verkrijgen.
De kwaliteit van kristalglas wordt mede bepaald door de hoeveelheid lood; meestal is dit 24%of lager. Door gebruik van lood is het mogelijk zeer dun kristalglas te maken. Het geeft sterkte aan het product.
De E.G. heeft richtlijnen aangegeven over het vermelden van dit percentage lood op een goudkleurig etiket. Dit etiket kan rond, vierkant of driehoekig zijn.
Kristal producten uit landen buiten de E.G. hoeven niet verplicht dit goudkleurig stickertje te hebben, maar zijn wel kristal.
Vanwege het milieu wordt er momenteel steeds vaker kristalglas geproduceerd zonder het toevoegsel lood te gebruiken. Het kristalglas wordt dan vervaardigd met een vervangend materiaal, waardoor de eigenschappen van het kristalglas niet worden aangetast
Door de toevoeging van chemicaliën kan kristalglas een kleur krijgen. Veel gemaakte kleuren zijn rood, zwart en roze.
Van oudsher worden kristalen voorwerpen geslepen om zo een decoratie op het voorwerp aan te brengen.
2.3. De verschillen tussen glas en kristal
(Natron)glas Kristal
Hard Zeer hard (door toevoeging van Lood)
Doffe klank Zeer heldere klank
Goedkoper Duurder
Minder helder Helder
3. Vormgeving
Glazen en kristallen voorwerpen en artikelen worden "handmatig" en machinaal gemaakt.
3.1 Glasblazen
Bij het mondblazen werkt men als volgt:
1) De grondstoffen worden tot een temperatuur van 1500 graden Celsius verhit, waardoor de stroperige massa samensmelt.
2) Met behulp van de blaaspijp (ijzeren buis van 1 à 1,5 meter lang, 2 cm. dik, waarin een holle binnen buis van 1 cm.) haalt de glasblazer een prop glas (= post) uit de glasvloed. De hoeveelheid die aan deze pijp blijft hangen noemen we dus een "post" glas. Hij blaast deze tot een bel die dan een vorm krijgt. Men kan in de vrije ruimte blazen (vormen) of men kan in een mal vormen blazen.
3) Daarna worden eventueel nog een oortjes en voetje e.d. aangebracht. Hiervoor is dan meestal een assistent met tangen, metalen scharen, houten knotsen e.d. aanwezig om de vorm aan te brengen.
4) Als het voorwerp klaar is wordt het op een lopende band geplaatst. Deze gaat langzaam door een koeltunnel om de spanningen die in het glas zijn ontstaan tijdens het blazen, langzaam te laten afvloeien. De koeltunnel start op 500 graden Celsius en eindigt op kamertemperatuur.
Dit hele procedure van afkoelen duurt wel ongeveer 25 uur. Dan is de spanning uit het glas. Gebeurt dit niet dan springt het glas in duizenden stukken uit elkaar.
3.2. Machinaal vervaardigen
Zowel holglas (bijv. vazen) als vlakglas (bijv. ramen) wordt machinaal gevormd.
Bij holglas zuigt een machine een grote hoeveelheid “vloeibaar” glas uit de glasoven in een mal. Daarna wordt er lucht in de mal geblazen. Hierdoor wordt het materiaal in de mal gedrukt en koelt tevens af.
Door het openen van de mal, kan het glas eruit genomen worden.
4. Decoratie en afwerking
Als laatste behandeling moet het glas afgewerkt worden. De scherpe randjes moeten worden verwijderd. Eventueel volgt nog een decoratie waarvoor verschillende technieken beschikbaar zijn. Daarna volgt een laatste controle en is het product klaar.
4.1 Verschillende bewerkingstechnieken zijn:
1. Slijpen: Door het glas tegen een slijpsteen te houden wordt glas weg geslepen. Daardoor ontstaat er een decoratie.
2. Graveren: Met een graveerpen kun je iedere gewenste decoratie maken. Dit wordt vaak toegepast om glas van een tekst te voorzien.
3. Zandblazen/zandstralen: met hoge druk wordt er zand op het glas gespoten. Hierdoor wordt de het glas bekrast. Dit geeft een mat effect op het voorwerp. Je kunt dit doen voor het gehele product, maar ook voor een deel ervan, door de andere delen af te plakken
4. beschilderen: Met speciale glasverf en penseel kun je glas beschilderen.
5. etsen: Door het glas te behandelen met zuur wordt de buitenkant van het glas “weggevreten”, waardoor er een mat uiterlijk ontstaat. Door bepaalde delen van het glas af te schermen, alvorens het glas in een zuurbad gaat, ontstaat er een combinatie van transparant en matachtig glas.
Glashistorie is een mooie manier om de beschaving te bekijken.
