In het begin van de 19e eeuw bevrijdde de kristallografie zich van al het gewicht van de esoterische en mythische traditie om definitief de wereld van de wetenschap in te gaan. Er wordt een krachtige theorie ontwikkeld die het kristal begrijpt als de geordende stapeling van materiaaleenheden.
De polyhedrische vormen van kristallen waren door het bestaan van een interne orde nog bewonderenswaardiger.
Het idee van het kristal als het model van de exactheid, van de harmonische schoonheid en als metafoor voor de kracht van de intelligentie, verspreidde zich buiten de wetenschap en had een impact op de kunst en op het denken.
Na de belangstelling van de achttiende-eeuwse romantische dichters onderging de door kristallen geïnspireerde literatuur in de negentiende eeuw een hausse. Science-fiction meesterwerken werden geschreven, zoals Mary Shelley's Frankenstein, gebaseerd op elektrokristallisatie-experimenten, of 'Voyage dans le cristal' door de fantasierijke George Sand; maar het was vooral Jules Verne die in zijn beroemde boek 'Journey to the Centre of the Earth' op meesterlijke wijze een onvergetelijke scène van reuzen kristallen beschreef.
Het vermeende bestaan van die grote kristallen werd in de eerste helft van de twintigste eeuw weer opgepakt in strips, in radio- en televisieprogramma's en in de bioscoop. Het bekendste verhaal over de wonderbaarlijke kracht van kristallen is ongetwijfeld dat van Superman, waarin de kristallen van Krypton, zijn fictieve planeet van herkomst, een centrale rol spelen.
Het geloof in twee werelden van tegengestelde symmetrieën is al eeuwenlang in het landschap van de kunst en de filosofie doorgedrongen. Enerzijds de minerale wereld, gedomineerd door de rechte lijn, de koude, periodieke en repetitieve volgorde van de kristallen, die wordt geassocieerd met rationaliteit, intelligentie, macht; anderzijds de wereld van het leven, gedomineerd door de rijke symmetrie van de curve en de vertakking, de wereld van de sensualiteit en de passie. De kristallografie heeft een belangrijke rol gespeeld in de intellectuele constructie van dit esthetische debat.
Het artikel "Naar het Kristal" geschreven door Amédée Ozenfant y Charles Jeanneret (Le Corbusier) in het tijdschrift L'Esprit Nouveau in 1924 is een manifest van purisme, een voortzetting van het kubisme. Net als in het gebouw van het tijdschrift zelf, het Pavillon de l'Esprit Nouveau, ontworpen door Le Corbusier, werd de kracht van de rechte lijn teruggewonnen, eenvoudige vormen bevrijd van de decoratieve, en esthetische waarde van de machine. Uiteindelijk was het een manifest voor de zuiverheid en nauwkeurigheid van het kristal. Deze ideeën domineerden onverbiddelijk de architectuur van de twintigste eeuw.
Het esthetische debat tussen de rechte lijn en de curve, tussen kunst als kennisinstrument en kunst als passie, komt in al zijn diepgang tot uiting in de persoonlijke geschiedenis van twee jonge kunstenaars: Federico García-Lorca en Salvador Dalí. De Ode aan Salvador Dalí, geschreven door Lorca, is een perfect voorbeeld van dit debat tussen het kristallijne, vertegenwoordigd door de jonge Dalí onder invloed van de ideeën van het purisme, en de gebogen en complexe roos die de voorkeur van de Andalusische dichter geniet. In Poeta en Nueva York, geschreven tussen 1929 en 1930, handhaafde de dichter nog steeds zijn houding - "altijd de roos" - in het eerste couplet van het gedicht dat het boek opent:
De monoliet van 2001: A Space Odyssey, de film van Stanley Kubrick gebaseerd op een kort verhaal uit 1948 van Arthur C. Clarke, vertegenwoordigt een superieure intelligentie, of het nu gaat om God of om een buitenaardse beschaving. Zijn vorm kan niet anders zijn dan die van een kristallijn veelvlak.
WIST JE DAT...
In zijn romance Preciosa y el aire ("Preciosa en de wind") maakt Federico García Lorca een vergelijkbaar contrast met die van het kristal en de roos als hij zegt:
Superman's "Memory Crystals" zal binnenkort werkelijkheid worden. Onderzoekers van de Universiteit van Southampton zijn erin geslaagd om de atomen van gedeeltelijk geordend glas te manipuleren om zo opslagsystemen te ontwikkelen van meer dan 360 Terabytes die werken tot 1000ºC en die een vrijwel onbeperkte levensduur hebben.
De monoliet uit Stanley Kubrick's film "2001: A Space Odyssey" is een ondoorzichtig prisma met verhoudingen van 1:6:14, terwijl in het verhaal van Arthur C. Clarke de film is gebaseerd op de monoliet is doorzichtig met afmetingen van 1:4:9.
Veel kunstenaars van alle leeftijden hebben zich laten inspireren door kristallen. Vandaag de dag lijkt deze tendens actiever dan ooit, zoals in het werk van Studio Roosegaarde.
karaf, whiskykaraf, whiskey karaf, kristallen karaf, wijnkaraffen, wijnkaraf, kristal karaf, decanteer karaf, whiskey karaf kristal, kristal karaf, glazen karaf, karaf graveren, champagneglazen, whisky glazen, whiskey glazen.
